آبله، یک نوع بیماری واگیر است که عامل آن یکی از دو ویروس آبلهٔ درشت یا آبلهٔ ریز است.[۱]این بیماری ریشه کن شده و واپسین نمونهٔ طبیعی آن, که آبلهٔ ریز بوده, در ۲۶ اکتبر ۱۹۷۷ دیده شدهاست.[۲] این بیماری تنها بیماری بشر است که به طور کامل با آبله کوبی (واکسن زدن) از طبیعت ریشه کن شدهاست.[۳]
آبله در رگهای ریز پوست، دهان و گلو جایگیری میکند.[۴]
گمان میرود که آبله ۱۰۰۰۰ سال پیش از میلاد در میان مردم پدید آمده باشد.[۵] شاید نخستین نشانهٔ پدیدایی آبله جوشهای چرکی یافت شده در بدن مومیایی شدهٔ رامسس پنجم، فرعون مصر، باشد.[۶]
تا قبل از اینکه محمد بن زکریای رازی کتاب "الجدری و الحصبه" را بنویسد آبله با سرخک یکی گرفته می شد رازی در این کتاب که کهنترین و مهمترین کتابی است که پیرامون آبله و سرخک نوشته شده است، این دو بیماری را دو بیماری جداگانه دانسته به بیان تفاوت های ان دو پرداخت [۷]
گمان میرود که پیرامون ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مرگ در سدهٔ بیستم از آبله برخاسته باشد.[۸]